Yatağa bağımlı olan Hastaların Bakımları Nasıl Yapılmalıdır?
Yatağa bağımlı olarak yaşayan hastaların yaşları kaç olursa olsun bu yaşa kalitesi onlar için son derece zor bir durum olmaktadır. Diğer bir yandan hastanın bakımını üstlenen yakınları için de aynı durum söz konusudur. Ancak hasta akımı ile ilgili bazı püf noktalara hakim olmak ve bunları titizlikle uygulamak hastaların yaşam kalitelerini arttırmasının yanı sıra bakım veren kişilerin de ilerleyen dönemde hasta bakımını daha pratik hale getirmesini sağlamaktadır.
Tıpta yatağa bağımlılık hastaların kendi ihtiyaçlarını bir başkasının yardımı olamadan karşılayamamaları anlamına gelmektedir. Bu sebeple de yatağa bağımlı ola hastaların bakımların kişilerin öz bakımları le ilgili her noktaya dikkat edilmesi gerekir.
Akciğerler
Sürekli olarak yatan hastalarda karşılaşılabilecek problemlerden ilki solunum güçlü olmaktadır. Sürekli olarak yatmaya bağlı olarak akciğerlere karşı kuvvet uygulanır ve bu durum hastaların nefes almasını zorlaştırır. Bunun yanında yine yatmaya bağlı olarak salgılar sırt bölgesinde toplanır ve nefes alışverişini sağlayan kaslarda zayıflama görülür.
Hastaların nefes alışverişlerini kolaylaştırmak için ise öncelikle bulundukları odanın havasının nemlendirilmesi e hastaların burundan nefes alıp vermeye teşvik edilmesi gerekmektedir. Bunun yanında çeşitli nefes egzersizleri de yaptırılarak kasların güçlenmesi sağlanabilir.
Gözler
Gözler çabuk kurumasına rağmen çabuk nemlenebilen bir organdır. Bu sebeple de hastaların uyurken gözlerinin kapalı olması gerekir. Bilinci kapalı olan hasaların bakımında ise gözlerini düzenli olarak silinmesi ve her 4 saatte ir serum fizyolojik ya a suni gözyaşı damlatılması gerekir.
Ağız ve Dişler
Yemek yedikten sonra hastaların ağız içlerinde yemek artıklarının kalmaması için ağızlarının çalkalanması ya da aspire edilmesi gerekir. Aksi halde yemek artıkları boğaza kaçarak boğulmalara sebep olabilir. Bunu yanında yatalak hastaların kusmaları durumunda hemen yan çevrilmeleri ve yemek artıklarını boğaza kaçmasının engellenmesi gerekiyor. Bilinci kapalı hastalarda ise düzenli olarak ağız içinin aspire edilmesi gerekir.
Cilt Bakımı
Yatağa bağımlı olan hastaların bakımında üzerinde titizlikle durulması gereken noktaların başında cilt bakımı gelmektedir. Çünkü sürekli olarak yatar durumda olan hastaların yatak ile temas eden bölgelerinde zaman içerisinde yatak yarası olarak adlandırılan yaraların açılması söz konusu olmaktadır. İlk başlarda küçük bir kızarıklık olarak başlayan bu yaralara zamanında müdahale edilmezse hayatı tehdit eden açık yaralara dönüşmesi çok kısa süre içerisinde gerçekleşmektedir.
Yatak yaralarının oluşmaması için hastaların 2 saatte bir pozisyonlarının değiştirilmesi gerekir. Ayrıca bası bölgelerine düzenli olarak masaj yapılması ve çarşaflarda kırışıklığa izin verilmemesi de gerekmektedir.
Perine (Bacak Arası)
Perine bölgesinin düzenli olarak temizlenmesi hastaların hijyenlerinin sağlanması açısından son derece önemli olmaktadır. Bu bölgenin temizlenmesinde önce sabunlu su daha sonrasında da duru su kullanılmalıdır. Son olarak da bu bölgenin kurulanması tahriş olmaması açısından son derece önemlidir.
Tena yetişkin bezi kullanan hastalarda ise bezin kirlenmesi durumunda fazla bekletilmeden değiştirilmesi e temizliğin idrar deliğinden makata doğru yapılması gerekir. Son olarak da bölgeye nemlendiricilerin uygulanması cildin korunası açısından son derece önemlidir.
Dışkılama
Sürekli olarak yatmak hastaları zaman içerisinde dışkılama isteklerinin azalmasına neden olmaktadır. Bunun yanında hastaların Tena yetişkin bezi kullanmaya alışkın olmamaları da dışkılamalarını ertelemelerine neden olabilmektedir. Bu sebeple de hem dışkının yumuşatılması hem de bağırsak hareketlerinin hızlanması için hastalara sabahları ılık su, kuru erik ya da kayısı gibi lifli gıdaların yanı sıra lifli mamaların verilmesi gerekir.
Yatalak durumda olan hastaların 2- 3 günde bir dışkılamaları normal olarak kabul ediliyor. Ancak dışkılamanın uzaması durumunda Sıcak su torbası, batın masajı yavaş hareketler ile bölgenin dövülmesi yöntemlerinin denenmesi gerekir. Kabızlığın uzaması durumunda ise hekim ile görüşülmesi hastanın durumunun kötüleşmemesi açısından son derece önemlidir.
Yatak
Hastalar için özel olarak dizayn edilmiş olan yataklar kalça ve diz bölgesinden eklemli olması sayesinde hastaların beslenmeleri, pozisyonlarının değiştirilmesi ya da tedavilerinin uygulanması açısından büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
Kaslar ve Eklemler
Hastaların uzun süre hareketsiz kalmaları kas erimelerin ya da eklem donmalarının oluşmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bu durumların oluşmaması için ise gerek fizyoterapistler tarafından gerekse de hastanın bakımını üstlenen kişiler tarafından pasif egzersizlerinin düzenli olarak yaptırılması gerekir.
Pıhtı Gelişmesi
Özellikle felçli hastalarda çok daha sık gözlemlenen bir durum olan bacaklarda pıhtı oluşumu, son derece tehlikeli bir durum olmaktadır. Pıhtının büyüklüğüne ve gittiği organa bağlı olarak ölüm riskinin bulunduğu bu durumun önlenmesi için basit bacak egzersizlerinin yaptırılması gerekmektedir.
Enfeksiyonlar
Yatalak hastalarının en fazla maruz kaldığı enfeksiyonlar akciğer enfeksiyonları olmaktadır. Özellikle ileri yaştaki hastalarda ciddi problemlere yol açan bu enfeksiyonların önlenmesi için yapılması gereken en önemli şey beslenme sorasında gıdaların akciğere kaçmasının önlenmesidir. Bu sebeple de hastaların ağız bakımlarının da dikkatli bir şekilde yapılması gerekir.
Sinir Zedelenmesi
Yatalak hastaların bası bölgelerinde zaman içerisinde siniz zedelenmeleri görülmektedir. Bunların önlenmesi için bası bölgelerinin yastıkla desteklenmesi gerekir.
Psikiyatrik Destek
Kendi ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayan bir kişinin ir andan bu yeteneklerinden mahrum kalması hastaların psikolojik olarak ciddi bir şekilde etkilenmesine neden oluyor. Hastalarını depresyona girmelerinin engellemesi için psikiyatrik yardımın alınması gerekir. Bunun yanında hastaların meşgul olabilecekleri hobiler edinmesinin de sağlanması gerekir.